Quy trình bảo dưỡng điều hòa trung tâm đúng kỹ thuật từ A đến Z

Điều hòa trung tâm là giải pháp điều hòa không khí phổ biến cho tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn, bệnh viện hay nhà máy. Tuy nhiên, để hệ thống hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ, việc bảo dưỡng định kỳ là yếu tố bắt buộc. Trên thực tế, nhiều hệ thống điều hòa trung tâm bị giảm hiệu suất hoặc tiêu hao điện năng bất thường chỉ vì thiếu quy trình bảo dưỡng định kỳ. Để tránh tình trạng này, việc nắm rõ quy trình bảo dưỡng đúng kỹ thuật là điều bắt buộc cho mọi công trình HVAC. Vậy quy trình bảo dưỡng điều hòa trung tâm chuẩn gồm những bước nào và cần lưu ý gì để đạt hiệu quả tối ưu?

Tầm quan trọng của bảo dưỡng điều hòa trung tâm

Bảo dưỡng điều hòa trung tâm không chỉ đơn thuần là vệ sinh thiết bị, mà là quy trình kỹ thuật nhằm duy trì hiệu suất, đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ toàn hệ thống

1. Duy trì hiệu suất: Hệ thống hoạt động theo đúng công suất thiết kế, đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm ổn định.
2. Tiết kiệm năng lượng: Thiết bị sạch sẽ, không tắc nghẽn giúp giảm hao phí điện năng 15 – 25%.
3. Ngăn ngừa sự cố: Phát hiện sớm lỗi máy nén, quạt, cảm biến để kịp thời xử lý.
4. Kéo dài tuổi thọ thiết bị: Hệ thống được chăm sóc đúng cách có thể bền 15 – 20 năm.
5. Đảm bảo chất lượng không khí trong nhà (IAQ): Lọc khí, dàn trao đổi nhiệt sạch sẽ giúp ngăn vi khuẩn, nấm mốc.

Quy trình bảo dưỡng điều hòa trung tâm chuẩn kỹ thuật

Quy trình bảo dưỡng điều hòa trung tâm thường được triển khai qua nhiều hạng mục, từ kiểm tra tổng quan đến chi tiết từng thiết bị, đảm bảo không bỏ sót bất kỳ hạng mục nào ảnh hưởng đến vận hành thực tế.

1. Kiểm tra tổng quan hệ thống

• Đánh giá tình trạng vận hành hiện tại.
• Kiểm tra hồ sơ vận hành và lịch sử sửa chữa.
• Quan sát tiếng ồn, độ rung của máy.

2. Bảo dưỡng bộ lọc không khí

• Vệ sinh hoặc thay mới lọc gió (1 – 3 tháng/lần).
• Đảm bảo lưu lượng gió không bị cản trở.
• Sử dụng lọc HEPA hoặc than hoạt tính với môi trường yêu cầu cao.

3. Vệ sinh dàn trao đổi nhiệt (Coil)

• Dùng hóa chất chuyên dụng để loại bỏ bụi bẩn, cáu cặn.
• Kiểm tra cánh nhôm, sửa chữa nếu bị móp.
• Giúp tối ưu khả năng trao đổi nhiệt.

4. Kiểm tra quạt gió và động cơ

• Siết chặt dây curoa, kiểm tra bạc đạn.
• Bôi trơn động cơ theo khuyến cáo.
• Đảm bảo quạt chạy êm, không rung lắc.

5. Kiểm tra hệ thống ống gió

• Đo áp suất tĩnh, lưu lượng gió.
• Phát hiện rò rỉ, chỗ võng (SAG) hoặc hư hỏng.
• Vệ sinh bên trong ống gió định kỳ.

6. Kiểm tra hệ thống ống nước lạnh và thoát ngưng

• Đảm bảo không rò rỉ tại mối nối.
• Kiểm tra độ dốc ống thoát ngưng tối thiểu 1%.
• Vệ sinh khay nước ngưng, tránh nấm mốc.

7. Kiểm tra môi chất lạnh

• Đo áp suất gas, bổ sung khi thiếu.
• Kiểm tra rò rỉ gas bằng thiết bị chuyên dụng.
• Đảm bảo hiệu suất máy nén và dàn lạnh.

8. Kiểm tra hệ thống điện và điều khiển

• Đo dòng điện, điện áp của máy nén, quạt, bơm.
• Kiểm tra rơ-le, contactor, cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, áp suất.
• Đảm bảo hệ thống BMS kết nối và vận hành ổn định.

9. Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị trung tâm

• Chiller: Kiểm tra dầu bôi trơn, máy nén, dàn ngưng.
• Cooling Tower: Làm sạch cánh quạt, bồn nước, xử lý cáu cặn.
• Boiler (nếu có): Kiểm tra áp suất, nhiệt độ, an toàn cháy nổ.

10. Chạy thử và cân bằng hệ thống

• Chạy thử đơn lẻ từng thiết bị.
• Cân chỉnh lưu lượng gió, nước theo thiết kế.
• Đảm bảo hệ thống đạt công suất và thông số yêu cầu.

Việc thực hiện đầy đủ các bước trên không chỉ giúp hệ thống vận hành ổn định, mà còn là cơ sở quan trọng để đánh giá chất lượng dịch vụ bảo trì của nhà thầu HVAC.

Lịch bảo dưỡng điều hòa trung tâm

• Hàng tháng: Kiểm tra lọc gió, vệ sinh sơ bộ.
• Hàng quý: Vệ sinh coil, kiểm tra quạt, đo thông số điện.
• Hàng năm: Kiểm tra toàn bộ chiller, cooling tower, hệ thống BMS.
• Chu kỳ 2 – 3 năm: Đại tu hệ thống, thay thế linh kiện đã xuống cấp.

Những lỗi thường gặp khi bảo dưỡng không đúng cách

Trong thực tế, không ít công trình dù đã bảo dưỡng nhưng hiệu quả vẫn giảm nhanh do mắc phải các lỗi phổ biến sau:

1. Chỉ vệ sinh bên ngoài mà bỏ qua hệ thống bên trong.
2. Không kiểm tra gas lạnh định kỳ.
3. Bỏ sót lỗi nhỏ như rò rỉ nước, dây điện lỏng.
4. Không ghi chép lịch sử bảo dưỡng → khó đối chiếu khi sự cố xảy ra.
5. Sử dụng hóa chất không phù hợp gây ăn mòn coil.

Lợi ích khi áp dụng quy trình bảo dưỡng chuẩn

• Tiết kiệm chi phí điện năng từ 15 – 25%.
• Giảm nguy cơ sự cố bất ngờ đến 40%.
• Nâng cao tuổi thọ hệ thống thêm 5 – 10 năm.
• Đảm bảo chất lượng không khí, bảo vệ sức khỏe người dùng.
• Đáp ứng tiêu chuẩn kiểm định GMP, ISO, LEED cho công trình đặc thù.

Xu hướng bảo dưỡng điều hòa trung tâm hiện đại

• Bảo trì dự đoán (Predictive Maintenance): Dùng cảm biến IoT phân tích dữ liệu, dự báo hỏng hóc.
• Giám sát từ xa: Tích hợp với BMS, theo dõi qua Internet.
• Ứng dụng AI: Tối ưu lịch bảo dưỡng theo mức độ sử dụng.
• Vật liệu mới: Sử dụng hóa chất thân thiện môi trường, lọc khí diệt khuẩn.

Lời khuyên cho chủ đầu tư và kỹ sư HVAC

G-SORA luôn đồng hành cùng chủ đầu tư trong việc kiểm tra, bảo trì và nâng cấp hệ thống điều hòa trung tâm, giúp công trình đạt hiệu suất tối đa và vận hành bền vững lâu dài.

• Luôn ký hợp đồng bảo dưỡng định kỳ với nhà thầu uy tín.
• Đào tạo nhân viên kỹ thuật về quy trình kiểm tra hàng ngày.
• Ưu tiên thiết bị đo kiểm chính xác, đạt chuẩn quốc tế.
• Lập hồ sơ bảo trì chi tiết để thuận tiện quản lý.
• Thực hiện nghiệm thu sau mỗi lần bảo dưỡng để đánh giá chất lượng.

Có thể khẳng định rằng, việc bảo dưỡng định kỳ không chỉ giúp hệ thống HVAC hoạt động ổn định, tiết kiệm điện năng, mà còn nâng cao tuổi thọ và đảm bảo chất lượng không khí cho công trình.

Nắm rõ quy trình bảo dưỡng điều hòa trung tâm chuẩn kỹ thuật từ A đến Z, bao gồm các bước kiểm tra – vệ sinh – hiệu chỉnh – chạy thử, đầu tư cho công tác bảo dưỡng chính là giải pháp thông minh để tối ưu chi phí và duy trì tiện nghi lâu dài.