Hệ thống thông gió chung cư và 5 lỗi lắp đặt phổ biến cần tránh

Hệ thống thông gió trong chung cư là một bài toán phức tạp hơn nhiều so với nhà ở riêng lẻ. Nếu lắp đặt sai, hệ thống không những không cải thiện chất lượng không khí mà còn gây ra các vấn đề nghiêm trọng về mùi, áp suất và chi phí vận hành. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra 5 lỗi lắp đặt phổ biến nhất mà các căn hộ chung cư thường gặp - và lý do vì sao cần tránh.

Đặc thù hệ thống thông gió chung cư khác gì nhà ở riêng lẻ

Trước khi đi vào từng lỗi cụ thể, cần hiểu rõ đặc thù của hệ thống thông gió chung cư. Chung cư là mô hình không gian kín, nhiều căn hộ xếp chồng theo chiều cao, sử dụng chung trục kỹ thuật và trục thông gió đứng.

Điều này dẫn đến ba đặc điểm quan trọng:

• Không khí trong một căn hộ có thể bị ảnh hưởng bởi căn hộ khác
• Việc hút - xả khí không độc lập hoàn toàn
• Áp suất không khí giữa các tầng và các khu vực rất dễ mất cân bằng

Chính vì vậy, hệ thống thông gió chung cư không thể xử lý theo tư duy “mạnh ai nấy làm”, mà cần tuân theo nguyên lý tổng thể của cả tòa nhà.

5 lỗi lắp đặt phổ biến cần tránh đối với hệ thống thông gió chung cư

1. Đồng nhất quạt hút với hệ thống thông gió chung cư

Đây là lỗi phổ biến nhất, đặc biệt ở các căn hộ cải tạo hoặc hoàn thiện nội thất sau khi nhận nhà. Nhiều gia đình cho rằng chỉ cần lắp quạt hút ở nhà vệ sinh và bếp là đã giải quyết xong vấn đề thông gió.

Thực tế, quạt hút chỉ giải quyết một phần rất nhỏ của bài toán. Quạt hút có nhiệm vụ kéo khí ra ngoài, nhưng không tự tạo ra khí tươi bù vào bên trong. Khi không có khí bù, áp suất âm hình thành trong căn hộ khiến:

• Quạt hút hoạt động kém hiệu quả
• Không khí bị kéo ngược từ các khe cửa, trục kỹ thuật
• Mùi từ khu vực khác dễ xâm nhập

Hệ thống thông gió chung cư đúng nghĩa phải bao gồm cả cấp khí - hút khí - kiểm soát hướng dòng khí, chứ không chỉ là một vài thiết bị hút cục bộ.

2. Đấu nối sai kỹ thuật vào trục thông gió chung

Trong hầu hết các chung cư, trục thông gió đứng được thiết kế để phục vụ nhiều căn hộ cùng lúc. Nếu việc đấu nối từ căn hộ vào trục này không đúng kỹ thuật, hệ thống sẽ nhanh chóng phát sinh vấn đề.

Một số lỗi thường gặp gồm:

• Không lắp van một chiều
• Đường ống đấu nối không kín
• Bỏ qua yếu tố chênh lệch áp suất giữa các tầng

Hệ quả là hiện tượng mùi lan ngược, khí thải từ tầng dưới hoặc căn hộ khác tràn vào không gian sống. Đây là lỗi rất khó xử lý triệt để nếu không can thiệp đúng vào thiết kế ban đầu của hệ thống thông gió chung cư.

Nhiều hệ thống thông gió chung cư được lắp đặt tách rời hoàn toàn với hệ thống điều hòa, dẫn đến xung đột trong quá trình vận hành. Khi thông gió hoạt động, không khí nóng hoặc ẩm từ bên ngoài đi vào, buộc điều hòa phải làm việc nhiều hơn để bù lại.

Nếu không được tính toán đồng bộ, tình trạng thường gặp là:

• Tiền điện tăng nhưng chất lượng không khí không cải thiện rõ
• Điều hòa nhanh xuống cấp do hoạt động quá tải
• Người dùng có xu hướng tắt thông gió vì “cảm thấy tốn điện”

Một hệ thống thông gió chung cư hiệu quả phải được thiết kế để hỗ trợ và giảm tải cho điều hòa, thay vì trở thành gánh nặng vận hành.

4. Lưu lượng gió không phù hợp với diện tích và thói quen sinh hoạt

Không ít căn hộ lựa chọn thiết bị thông gió theo cảm tính, hoặc theo tư vấn chung chung mà không dựa trên diện tích thực tế và số người sử dụng.

Lưu lượng gió quá lớn gây ra:

• Tiếng ồn khi vận hành
• Gió lùa khó chịu
• Khó kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm

Ngược lại, lưu lượng gió quá nhỏ khiến hệ thống tồn tại nhưng gần như không phát huy tác dụng. Trong cả hai trường hợp, hệ thống thông gió chung cư đều không đạt được mục tiêu ban đầu là cải thiện chất lượng không khí.

5. Coi nhẹ bảo trì hệ thống thông gió

Khác với điều hòa - vốn được vệ sinh định kỳ khá thường xuyên - hệ thống thông gió chung cư lại hay bị bỏ quên sau khi lắp đặt. Điều này khiến bộ lọc, quạt và đường ống dần bị bụi bẩn và ẩm tích tụ.

Khi không bảo trì:

• Lưu lượng gió giảm dần theo thời gian
• Phát sinh mùi khó chịu
• Vi khuẩn và nấm mốc có điều kiện phát triển

Đây là lỗi âm thầm, nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe lâu dài của người sử dụng căn hộ.

Hệ quả khi hệ thống thông gió chung cư lắp đặt sai

Khi các lỗi trên cộng hưởng với nhau, hệ thống thông gió không những không mang lại lợi ích mà còn gây ra nhiều hệ lụy:

• Không khí trong căn hộ ngày càng bí
• Mùi lan truyền giữa các khu vực
• Chi phí điện tăng nhưng hiệu quả sử dụng thấp
• Khó cải tạo khi căn hộ đã hoàn thiện nội thất

Đây là lý do nhiều cư dân chung cư cảm thấy “nhà càng ở lâu càng khó chịu”, dù thiết bị ban đầu vẫn hoạt động bình thường.

Giải pháp thiết kế và lắp đặt hệ thống thông gió chung cư đúng cách

Để hệ thống thông gió chung cư vận hành hiệu quả, cần tiếp cận bài toán ngay từ góc nhìn tổng thể. Điều này bao gồm:

• Hiểu rõ cấu trúc trục thông gió của tòa nhà
• Thiết kế luồng khí có cấp - có hút - có bù
• Tính toán lưu lượng gió phù hợp từng khu vực
• Phối hợp chặt chẽ với hệ thống điều hòa

Thông gió không phải là hạng mục phụ, mà là một phần của hệ thống chất lượng không khí trong nhà.

Giải pháp từ G-sora cho hệ thống thông gió chung cư

G-SORA triển khai giải pháp hệ thống thông gió chung cư dựa trên khảo sát thực tế từng căn hộ, thay vì áp dụng mô hình chung cho mọi trường hợp. Mỗi phương án đều được tính toán dựa trên diện tích, số người sử dụng, thói quen sinh hoạt và điều kiện kỹ thuật của tòa nhà.

Cách tiếp cận của G-SORA tập trung vào:

• Kiểm soát mùi và khí thải hiệu quả
• Cải thiện chất lượng không khí lâu dài
• Vận hành êm, tiết kiệm điện và dễ bảo trì

​​​​​​​

HỎI - ĐÁP VỀ HỆ THỐNG THÔNG GIÓ CHUNG CƯ

Chung cư đã có trục thông gió thì có cần làm thêm không?

Tùy mức độ sử dụng và độ kín của căn hộ, nhiều trường hợp trục thông gió chung không đủ đáp ứng nhu cầu không khí tươi thực tế.

Lắp sai hệ thống thông gió có ảnh hưởng đến căn hộ khác không?

Có. Đặc biệt là các lỗi liên quan đến áp suất và trục gió chung.

Có thể cải tạo hệ thống thông gió sau khi hoàn thiện nội thất không?

Có thể, nhưng cần khảo sát kỹ để tránh can thiệp sai gây phản tác dụng.