Quy trình lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt chuẩn kỹ thuật

Trong các công trình hiện đại, hệ thống thông gió thu hồi nhiệt (HRV – Heat Recovery Ventilation hoặc ERV – Energy Recovery Ventilation) ngày càng được ứng dụng rộng rãi nhờ khả năng vừa cung cấp không khí tươi, vừa tận dụng nhiệt năng từ khí thải để tiết kiệm điện năng. Tuy nhiên, để hệ thống hoạt động tối ưu, việc lắp đặt đúng quy trình và tiêu chuẩn kỹ thuật là yếu tố then chốt.

Lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định hiệu quả vận hành, khả năng tiết kiệm năng lượng và độ bền của toàn bộ hệ thống HVAC. Vậy quy trình lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt chuẩn kỹ thuật gồm những bước nào, cần lưu ý gì để đảm bảo hiệu quả cao nhất?

Tổng quan về hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

Hệ thống thông gió thu hồi nhiệt là gì?

Hệ thống thông gió thu hồi nhiệt (HRV – Heat Recovery Ventilation hoặc ERV – Energy Recovery Ventilation) là giải pháp thông gió cơ khí hiện đại, cho phép cấp khí tươi vào không gian sử dụng đồng thời thu hồi nhiệt năng từ luồng khí thải ra ngoài. Nhờ đó, hệ thống vừa đảm bảo chất lượng không khí trong nhà, vừa giảm tổn thất năng lượng cho hệ thống điều hòa.

Trong các công trình nhà ở cao cấp, văn phòng, khách sạn, nhà máy hoặc không gian kín, lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt đang trở thành xu hướng tất yếu nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn về tiện nghi, sức khỏe và tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài.

Về bản chất, hiệu quả của hệ thống không chỉ phụ thuộc vào thiết bị mà còn chịu ảnh hưởng rất lớn từ quy trình lắp đặt. Thi công sai kỹ thuật có thể dẫn đến thất thoát nhiệt, tăng tiêu thụ điện năng, thậm chí gây ồn hoặc giảm tuổi thọ thiết bị.

Vai trò của hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

Hệ thống thông gió thu hồi nhiệt là giải pháp thông gió cơ khí có tích hợp bộ trao đổi nhiệt, giúp:

• Đưa không khí tươi từ ngoài vào trong.
• Loại bỏ khí thải, CO₂, bụi bẩn và mùi hôi.
• Thu hồi một phần nhiệt (hoặc độ ẩm) từ luồng khí thải để làm mát hoặc làm ấm không khí tươi trước khi cấp vào phòng.

Nhờ đó, hệ thống vừa đảm bảo chất lượng không khí trong nhà, vừa tiết kiệm năng lượng cho điều hòa.

Cấu tạo cơ bản của hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

1. Quạt cấp và quạt hồi: Tạo luồng gió đi vào và thoát ra.

2. Bộ trao đổi nhiệt: Thành phần quan trọng giúp trao đổi năng lượng giữa khí cấp và khí thải.

3. Đường ống gió: Dẫn khí tươi vào và đưa khí thải ra ngoài.

4. Miệng gió cấp – hồi: Lắp tại các phòng để cấp khí tươi và thu khí thải.

5. Bộ lọc không khí: Lọc bụi, vi khuẩn, phấn hoa, bảo vệ sức khỏe.

6. Hệ thống điều khiển: Cảm biến CO₂, nhiệt độ, độ ẩm, kết nối BMS hoặc IoT.

Ứng dụng thực tế của HRV/ERV

• Nhà ở thông minh: Giúp tiết kiệm điện và bảo vệ sức khỏe.
• Văn phòng: Nâng cao năng suất làm việc nhờ không khí trong lành.
• Khách sạn, resort: Mang lại sự thoải mái cho khách lưu trú.
• Bệnh viện, phòng sạch: Đảm bảo vô trùng, loại bỏ vi khuẩn.
• Nhà máy sản xuất: Loại bỏ khí độc, bảo vệ an toàn lao động.

Vì sao cần lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt đúng chuẩn?

Việc lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật mang lại nhiều lợi ích rõ rệt trong quá trình sử dụng thực tế.

Thứ nhất, hệ thống vận hành ổn định và đạt hiệu suất thu hồi nhiệt đúng như thiết kế. Khi đường ống, vị trí đặt máy và hướng cấp – hút khí được bố trí hợp lý, thiết bị sẽ tận dụng tối đa nguồn nhiệt từ khí thải, giúp giảm tải cho điều hòa không khí.

Thứ hai, đảm bảo chất lượng không khí trong nhà. Lắp đặt đúng kỹ thuật giúp lưu lượng gió cấp và gió thải cân bằng, hạn chế hiện tượng khí tù đọng, mùi hôi hoặc ẩm mốc.

Thứ ba, tối ưu chi phí vận hành và bảo trì. Hệ thống được thi công chuẩn sẽ giảm thiểu rò rỉ gió, hạn chế hư hỏng linh kiện và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Cuối cùng, đây là yêu cầu bắt buộc để đáp ứng các tiêu chuẩn HVAC, tiêu chuẩn xanh và các quy định kỹ thuật trong thiết kế – thi công công trình hiện đại.

Quy trình lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt chuẩn kỹ thuật

1. Khảo sát và thiết kế hệ thống

• Đo diện tích, tính toán lưu lượng gió cần thiết theo TCVN 5687:2010 hoặc ASHRAE.
• Xác định vị trí đặt máy thu hồi nhiệt (thường trên trần kỹ thuật hoặc phòng kỹ thuật).
• Lên sơ đồ đường ống gió, bố trí miệng gió cấp và hồi hợp lý.
• Lựa chọn loại HRV/ERV phù hợp công suất công trình.

2. Chuẩn bị thiết bị và vật tư

• Máy thu hồi nhiệt chính hãng (Daikin, Panasonic, LG, Mitsubishi…).
• Ống gió: tôn mạ kẽm, inox hoặc ống mềm bảo ôn.
• Vật liệu bảo ôn cách nhiệt chống cháy.
• Miệng gió cấp – hồi bằng nhôm, thép sơn tĩnh điện.
• Bộ lọc không khí đạt chuẩn HEPA (nếu yêu cầu cao).
• Hệ thống điện và điều khiển.

3. Lắp đặt máy thu hồi nhiệt

• Đặt máy ở nơi khô ráo, dễ bảo trì.
• Treo trên giá đỡ chống rung, chống ồn.
• Chừa khoảng không gian tối thiểu 60cm để bảo dưỡng.

4. Thi công đường ống gió

• Đảm bảo độ kín khít, tránh rò rỉ.
• Bọc bảo ôn chống ngưng tụ, thất thoát nhiệt.
• Bố trí đường gió hồi và cấp không giao thoa.
• Độ dốc ống thoát nước ngưng ≥ 1%.

5. Lắp đặt miệng gió cấp và hồi

• Miệng gió cấp: Lắp ở vị trí cao, phân bổ đều khí tươi.
• Miệng gió hồi: Lắp ở vị trí thấp để hút khí nóng, ẩm, ô nhiễm.
• Đảm bảo không gây gió lùa trực tiếp vào người.

6. Kết nối điện và hệ thống điều khiển

• Đi dây nguồn riêng cho quạt và máy thu hồi nhiệt.
• Kết nối cảm biến CO₂, nhiệt độ, độ ẩm.
• Tích hợp vào hệ thống BMS (nếu công trình lớn).

7. Kiểm tra và chạy thử

• Kiểm tra lưu lượng gió, áp suất tại từng miệng gió.
• Đo độ ồn, độ rung khi vận hành.
• Kiểm tra hiệu suất trao đổi nhiệt.
• Điều chỉnh lại van gió để cân bằng hệ thống.

Những lưu ý quan trọng khi lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

Một trong những lưu ý quan trọng là không nên xem nhẹ vai trò của khâu thiết kế và tính toán ban đầu. Nhiều công trình gặp vấn đề trong quá trình sử dụng do thiết bị không phù hợp hoặc bố trí hệ thống thiếu khoa học.

Ngoài ra, việc lựa chọn đơn vị thi công có chuyên môn HVAC và kinh nghiệm thực tế là yếu tố then chốt. Lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa thiết kế, thi công và vận hành, không thể triển khai theo cách làm “chắp vá”.

Tiêu chuẩn kỹ thuật cần tuân thủ

• TCVN 5687:2010: Thông gió – Điều hòa không khí – Quy chuẩn thiết kế.
• ASHRAE 62.1: Tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng không khí trong nhà.
• Mức ồn: ≤ 40dB cho văn phòng, ≤ 30dB cho phòng ngủ.
• Lưu lượng gió tối thiểu: 20 – 30 m³/giờ/người.
• Vật liệu: Đường ống chống cháy, chống rò rỉ.

Bảo trì hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

• 3 tháng/lần: Vệ sinh hoặc thay bộ lọc.
• 6 tháng/lần: Kiểm tra quạt, bôi trơn bạc đạn.
• 12 tháng/lần: Vệ sinh bộ trao đổi nhiệt, cân chỉnh lại lưu lượng gió.

Bảo trì đúng định kỳ giúp hệ thống hoạt động ổn định, tiết kiệm điện và nâng cao tuổi thọ lên đến 10 – 15 năm.

Chi phí lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

• Nhà ở, căn hộ: 30 – 100 triệu VNĐ.
• Văn phòng 200 – 500m²: 150 – 400 triệu VNĐ.
• Nhà máy, trung tâm thương mại: Từ 500 triệu đến vài tỷ VNĐ.

Chi phí phụ thuộc vào công suất máy, độ phức tạp của đường ống và tiêu chuẩn lọc khí.

Lưu ý quan trọng khi lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

1. Luôn tính toán lưu lượng gió chính xác theo số người sử dụng.
2. Không đặt miệng gió cấp và hồi quá gần nhau.
3. Đường ống gió phải kín, tránh rò rỉ làm giảm hiệu suất.
4. Bảo ôn kỹ lưỡng để tránh ngưng tụ nước gây ẩm mốc.
5. Đảm bảo đường thoát nước ngưng thông suốt.
6. Chọn bộ lọc phù hợp với môi trường sử dụng (HEPA cho bệnh viện, phòng sạch).

Cuối cùng, công tác bảo trì định kỳ cũng cần được lên kế hoạch ngay từ đầu để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động hiệu quả và bền bỉ theo thời gian.

Lời khuyên cho chủ đầu tư khi lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt

1. Luôn thiết kế hệ thống thông gió thu hồi nhiệt ngay từ đầu dự án.
2. Chọn thương hiệu uy tín, có chứng chỉ tiết kiệm năng lượng.
3. Ưu tiên nhà thầu HVAC có kinh nghiệm triển khai HRV/ERV.
4. Đầu tư bộ lọc chất lượng cao để đảm bảo không khí sạch.
5. Lập kế hoạch bảo trì định kỳ ngay sau khi bàn giao.

G-SORA lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt chuyên nghiệp

Với kinh nghiệm triển khai nhiều dự án HVAC cho nhà ở, văn phòng và công trình thương mại, G-SORA cung cấp giải pháp lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và nhu cầu thực tế của từng công trình.

G-SORA không chỉ chú trọng đến chất lượng thiết bị mà còn tập trung tối ưu giải pháp tổng thể, từ khảo sát, thiết kế đến thi công và bàn giao. Mỗi hệ thống đều được tính toán cẩn trọng nhằm đảm bảo hiệu suất, tiết kiệm năng lượng và sự thoải mái lâu dài cho người sử dụng.

Lắp đặt hệ thống thông gió thu hồi nhiệt không chỉ cải thiện chất lượng không khí trong nhà mà còn giúp tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí vận hành và nâng cao tuổi thọ công trình. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, cần tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, tiêu chuẩn thiết kế và bảo trì định kỳ.

Một hệ thống HRV/ERV được lắp đặt chuẩn có thể vận hành ổn định 10 – 15 năm, tiết kiệm 20 – 30% điện năng điều hòa và mang lại không gian sống khỏe mạnh.